Saniclo
Sanicula europaea
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Saniclet.
Noms en français : Sanicle, Herbe de Saint-Laurent.
Descripcioun :La saniclo trachis dins li relarg umide, bos fre e ribo de ribiero, subretout dins lis Aup marino. Autre-part èi gaire coumuno. La planto a ges de péu e se recounèis à si noumbróusi fueio basalo que dounon d'èr à li di ranouncle. Li flour, blanco o un pau roso, fan de brout (oumbellulo). Lou fru porton d'aguioun croucu.
Usanço :La saniclo es uno planto vertuouso contro li bruladuro (s'apelo peréu l'erbo-de-sant-Laurèns, martire crema pèr li Rouman au siècle IIIen), li plago, li moureno e lis enflamacioun de la pèu. Èi tambèn bono contro la cagagno e li saunamen de l'estoumac. Li saniculosido ajudon à lucha contro lou raumas.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sanicula
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Sanicula europaea L., 1753
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881